Тўғри йўлда бўлишнинг шартлари

Савол: Ҳозир турли жамоатлар бир неча масалада бир-бирларига зид қарашларга эга. Бирининг ҳалол деганига бошқаси ҳаром дейди. Бирининг суннат деганига иккинчиси бидъат дейди. Қайси жамоанинг айтганлари тўғри?

Жавоб: Ҳадиси шарифларда аҳли суннат вал жамоат эътиқодида бўлиш ва солиҳларни севиб улар билан бирга бўлишга ҳаракат қилиш, улардан ажралмаслик амр этилади. Тўғри йўлда бўлишнинг ўз шартлари бор. Буларнинг баъзиларини айтиб ўтайлик:

1) Ягона ҳақ дин исломиятдир.

Батафсил

Тўғридек кўринадиган хатоликлар

Савол: “Пайғамбар худо эмас-ку, у ҳам инсон” ёки “Олимлар пайғамбар эмас, улар ҳам инсон. Масалан, имоми Аъзам ҳам хато қилади” дейиш тўғрими?

Жавоб: Ёмонлаш мақсадида айтилган бундай сўзлар ҳарқанча тўғри бўлса ҳам, нотўғридир. Мана шундай замирида ҳақорат яширинган бемаъни одамларнинг гапларидан бирнеча мисоллар келтириб ўтамиз. Гумроҳлар:

 1) “Пайғамбар Аллоҳнинг ҳалол қилганини ҳаром қила олмайди” дейишади. Бу гаплари билан гўёки икки жаҳон сарвари бўлмиш Пайғамбаримиз шундай ишларни қилаётгандек тасаввур уйғотишга уринишади.

Батафсил

Кимларга мазҳабсиз деб айтилади

Савол: Диний китоблар ёзиб, динга хизмат қилаётган инсонларга маълум бир мазҳабга тобе бўлмади,- деган сабаб билан "мазҳабсиз" деб ҳақорат ва туҳматлар қилиш инсофданми?

Жавоб: “Мазҳабсиз” таъбири - диний таъбирдир. Ҳақорат билан ҳеч қандай алоқаси йўқ. Дини бўлмаганга динсиз, ақли бўлмаганга ақлсиз, пули бўлмаганга пулсиз, мазҳаби бўлмаганга мазҳабсиз дейилади. Бу табиий  нарса. Масалан, Афғоний, Абдуҳ ва Қарзовий деган шахсларнинг ўзлари: "бизнинг мазҳабимиз йўқ",- деб ҳамиша баралла жар солишган. Уларни ўзлари фахрланиб айтиб юрган сифатлари билан таърифлаш, яъни мазҳабсиз деб айтиш ҳақорат ёки туҳмат бўлмайди. Аксинча ҳақиқатни очиқча айтиш бўлади.

Батафсил

Уйда ҳеч ким бўлмаса

Савол: Уйга ёки масжидга кирганимизда ичкарида ҳеч ким бўлмаса, салом беришимиз керакми?

Жавоб: Ҳеч ким бўлмаса “Ассалому алайна ва ала ибодиллаҳиссолиҳин” деб салом берилади. Чунки уйимизда ва масжидда фаришталар бўлади. Елкаларимизда ҳам фаришталар бор. Уларнинг барчасига салом берган бўламиз.

Савол: Бир қиз билан кўришиб-гаплашиб турамиз. Учрашганда қўл ушлашиб, сайр қиламиз. Бир-биримиз билан гаплашишимиз ва қўл ушлашиб юришимиз зино ҳисобланадими?

Жавоб: Ёлғиз “зино” дейилганда жинсий алоқа тушунилади. Қизга боқишингиз бу кўз зиносидир. Гаплашишингиз эса тил зиносидир. Ҳадиси шарифда: “Кўзларнинг зиноси боқмоқ, қулоқнинг зиноси эшитмоқ, тилнинг зиноси гаплашмоқ, қўлнинг зиноси тутмоқ, оёқларнинг зиноси юрмоқдир” деб буюрилди. (Бухорий, Муслим, Абу Довуд)

Савол: Дўстларимнинг бошига мусибат тушса, улар учун қайғуролмайман. Ҳатто севинаман. “Ажаб бўпти” дейман. Бошқасининг бошига тушган мусибатга севиниш ҳақида динда нима дейилган?

Жавоб: Бу жуда ёмон хулқ. Бунга тавба-истиғфор қилиш керак. Атрофдаги инсонларнинг ишлари яхши бўлиб кетиши учун дуолар қилиш лозим. Чунки худди шу нарсалар сизнинг ҳам бошингизга келиши мумкин. Ҳадиси шарифда: “Мусулмон биродарингни бошига тушган мусибатга зинҳор қувонма. Чунки, Аллоҳу таоло марҳамат қилиб, уни ўша фалокатдан қутқариб, айни мусибатларни сенинг бошингга солиши мумкин” деб буюрилди. (Термизий)

Савол: Бир танишим дўстининг аёлини олиб қочиб, унга уйланди. Бу қилган иши исломиятга мосми?

Жавоб: Бу иши уч жиҳатдан тўғри эмас:

1) Бошқасининг аёлини йўлдан оздириш катта гуноҳ ҳисобланади. Ҳадиси шарифда: “Ўзганинг аёлини йўлдан оздириб, алдаганлар биздан эмас” дейилган. (Абу Довуд)

2) Эри бу аёлни талоқ қилмасдан аввал, ҳеч ким унга уйлана олмайди. Бирга яшашлари зино бўлади.

3) Эри аёлининг қочиб кетганини эшитиши билан дарҳол талоқ қилса ҳам, иддат муддати тугамагунча унга уйланиш мумкин эмас. Агар уйланса, зино бўлади.

Бир кимса ўзганинг аёлини йўлдан урса, бошқа биров ҳам чиқиб унинг аёлини йўлдан уриши мумкин. Ота-боболаримиз “Бировга чоҳ қазисанг, унга ўзинг тушасан” деганлар. Ҳадиси шарифда марҳамат қилиндики: “Ўзингиз номусли бўлсангиз, аёлингиз ҳам номусли бўлади.” (Ҳаким)

Эрига хиёнат қилиб қочиб кетган аёл бирга қочган эркакка ҳам хиёнат қилиши мумкин. У эркак билан нима учун қочган бўлиши мумкин? Ё бойлиги учун, ё чиройи учун ёки ёш бўлгани учун. Қандай сабаб билан бўлмасин, ундан ҳам бойроғи, ундан ҳам чиройлироғи, ундан ҳам ёшроғи учраб қолса, у билан ҳам қочиб кетмаслигига ким кафолат бера олади? Аллоҳдан қўрқмаган кимса, ҳар нарса қилиши мумкин.

Батафсил

Исо Масиҳ таваллудини (Рождество) нишонлаш жоизми?

Савол: Янги йилни ва Исо Масиҳ таваллудини (Рождество) нишонлаш жоизми?

Жавоб: Янги йил билан Рождество бир-биридан тубдан фарқ қилади. Рождество насронийларнинг диний маросими. Буни нишонлаш заруратсиз жоиз эмас. Янги йилнинг инсонлар учун, мусулмонлар учун хайрли бўлишини тилаш ёки “Янги йилинг қутлуғ бўлсин!” деган одамга жавобан “Сенга ҳам қутлуғ бўлсин!” дейиш жоиз. Аммо бу кечага ўзгача эътибор қаратмаслик, бошқа кечалардан алоҳида ажратмаслик керак. Масалан, бу кеча уйини арча билан безамаслик, курка пишириб емаслик лозим. Айниқса, муборак бир кеча ҳисоблаб, мавлуд ўқитиш, суҳбатлар ташкиллаш умуман тўғри эмас.

Батафсил

Ёлғиз ўқийдиган аёл кишининг намози

Масалан, бомдод суннатининг ўқилиши
   

Батафсил