Бир амалга ҳам "суннат", ҳам "макруҳ" дейилса...

Савол: Тўрт мазҳаб орасида фарқли ҳукмлар бўлганидек бир мазҳаб ичида ҳам фарқли ижтиҳодлар учраб туради. Баъзан бири суннат деб айтган амалга бошқа олим макруҳ ҳам деган. Бу ҳолатда қайси бирига амал қилиш керак?

Жавоб: "Фатво фалон олимнинг ҳукми бўйича берилган" деб қайси қавл танлангани кўрсатилмаган бўлса, макруҳ деган олимнинг гапига амал қилиб, бу иш қилинмайди. Масалан, таҳоратда юзини юваётганда қалб билан ният қилиш суннат. Тил билан ният қилишга ҳам "суннат", "мустаҳаб" ёки "бидъат" деб уч хил ҳукм берилгани “Ибни Обидин”да ёзилган. Суннат ёки бидъат дейилган бир ишни қилмаслик кераклиги “Бариқа”, “Ҳадиқа” ва “Ибни Обидин”да билдирилган. (Саодати абадия) 

Батафсил

Чаршаф, салла кийиш, соқол қўйиш

Савол: Кундалик урф-одатга тегишли суннатларга риоя қилмаслик гуноҳми?

Жавоб: Суннатлар урф-одат, анъанага тегишли бўлиш-бўлмаслигига қараб икки хил бўлади:

1- Суннати ҳудо: азон, иқомат айтиш каби ислом динининг шиорларидир. Бошқа динларда йўқ.

2- Суннати зоида: кўпликда "суннати завоид" дейилади. Расулуллоҳнинг юриш-туриш, кийиниш шакли, еб-ичишлари, воситага минишлари, бир ишни ўнгдан бошлаши ёки чапдан бошлашлари, соч кўриниши, салла ўраш шакли каби одатлардир.(Ҳадиқа)

Батафсил

Махсус кунларни нишонлаш

Ота-оналар куни

Савол: Ота-оналар кунининг динимизда ўрни борми? Бу кунларда ҳадя бериладими?

Жавоб: Европадан кириб келган “Ота-оналар куни” одатдир. Бундай урф-одатдаги янгиликларга одатда бидъат дейилади. Одатда бидъат бўлганлиги ва зарарли эмаслиги, динга зид тарафи бўлмаганлиги учун ота-оналар кунини нишонлашнинг ва бу кун муносабати билан ҳадя беришнинг зарари йўқ.

Ота-онани йилда бир кун ёдга олишнинг ўрнига ҳар куни хотирлаш, уларга хизмат қилиш, вафот этган бўлишса, уларга дуо қилиш, хайр-ҳасанотда бўлиш керак. 

Батафсил

Ҳадиси шарифларнинг сони

Савол: Баъзи ғаразли кимсалар “Пайғамбар 23 йилда бунчалик ҳадис айтиши мумкин эмас” деб, ҳадиси шарифларнинг аксариятининг уйдирма бўлиши мумкинлигини айтишмоқда. 23 йилда қанча ҳадиси шариф айтилиши мумкин?

Жавоб: 23 йил тахминан 198 минг соатни ташкил қилади. Бундан уйқу учун кунига 8 соатни чиқариб ташлаймиз. 134 минг соат қолади. Ўртача ҳар соатда (60 дақиқада) бир ҳадиси шариф айтган бўлсалар ҳам, якуни 134 минг ҳадиси шариф бўлади.

Батафсил

Жаъфари Содиқ

Жаъфари Содиқ ҳазратлари Аҳли байтдан бўлиб, Силсилаи олиянинг тўртинчисидир. Отаси Муҳаммад Бокир, бобосининг бобоси ҳазрати Алидир.

Илм ва фазилатда замонининг бир донаси бўлди. Дин билимлари билан бир қаторда фан илмларида ҳам сўзлари далил эди. Етиштирган талабалари жабр ва кимё илмларида турли кашфлар қилган, бу илмларнинг асос системасини қурганлар. Физика ва кимё илмларининг мавзусини ташкил этган модда ва улар ҳақида билими жуда теран эди. Кимёнинг отаси ҳисобланадиган Жобир ҳам Жаъфари Содиқ ҳазратларининг шогирди эди.

Батафсил

Қосим бин Муҳаммад

Қосим бин Муҳаммад ҳазратлари Тобеъиннинг буюкларидан бўлиб, Мадинада етишган ва “Фуқаҳо-и сабъа” деган ном билан машҳур бўлган етти буюк олимдан биридир. Силсилаи олия деб аталувчи улуғ олим ва валийларнинг учинчисидир.

Отаси Муҳаммад ҳазрати Абу Бакрнинг ўғлидир. Имоми Зайналобидин билан ҳам холавачча бўладилар. Отаси шаҳид қилиниб, кичик ёшида етим қолгач, аммаси ҳазрати Оишанинг ёнида ўсиб-улғайди. Асҳоби киромдан бир қанчасини кўрган ва улардан илм ўрганган.

Батафсил