Севишганлар куни (Валентин куни)

Савол: “Валентин куни” деб номланувчи севишганлар кунини нишонлаш, ҳадя олиб-беришнинг зарари борми?

Жавоб: Бу кун худди оталар, оналар кунидек оддий бир кун, холос. Агар ғайридинларнинг диний ҳиссиёт ва мақсадларига алоқаси бўлмаган, шунчаки дунёвий мақсадларда белгиланган кун бўлса эди, уни нишонлашнинг зарари бўлмасди . Яъни янги турмуш қурганлар, эр-хотин бир-бирига ҳадя беришлари мумкин бўларди. Лекин ҳозирги кунда "севги-муҳаббат" деганда беникоҳлар орасидаги ношаърий, яъни исломга зид бўлган, ўйнаш орттириш назарда тутилади. Бу эса асло жоиз эмас, ҳаром бўлган нарса эса, умуман нишонланмайди. Дунёвий одат бўлган нарса жоиз, лекин ушбу одат динимизга зид бўлса, нишонланмайди.

Батафсил

Авлиё қабрини зиёрат қилиш

Савол: Бир авлиёнинг қабрини зиёрат қилаётганда нималарга эътибор бериш керак?

Жавоб: Саййид Абдулҳаким Арвосий ҳазратлари бу ҳақда шундай деганлар: Буюк бир зотнинг қабрини зиёрат учун борган одам агар унга робита қилса, яъни дунё ишларини ўйламасдан, қалбига-ҳаёлига ҳеч нарса келтирмай, у зотнинг руҳини сезги органлари орқали сезилмайдиган бир нур деб фараз қилиб, буни қалбига келтирса, ўша руҳдан зиёратчининг қалбига файз оқиб кела бошлайди. Чунки авлиёларнинг руҳлари файз манбаидир. Манбани қалбига олиб келган киши унинг файзига, неъматига, билинмайдиган эҳсонларига албатта эришади. Шу тариқа руҳи қувват олиб, комиллашади.

Батафсил

Иқомат ўқиш

Савол: Иқомат (қомат) ўқишга тааллуқли ҳадиси шарифлар борми?

Жавоб: Албатта бор. Қуйида бир нечтасини келтириб ўтамиз:

“Намоз учун иқомат ўқилганда само эшиклари очилади ва дуолар қабул бўлади.” (Табароний)

“Шайтон азонни эшитиши билан у ердан қочади. Сўнгра такрор келиб, васваса беради. Иқомат ўқилганда қочади ва яна такрор келади. яна васваса беради.” (Муслим)

Батафсил

Кимларга салом берилмайди

Савол: Кимларга салом берилмайди?

Жавоб: Қуйидаги кишиларга фақат шу қуйидаги ҳоллардагина салом берилмайди:

1. Намоз ўқиётганга;

2. Хутба ўқиётган кишига ва уни тинглаётганга;

3. Қуръони карим ўқиётган кишига ва уни тинглаётганга;

4. Ваъз айтаётган кишига ва уни тинглаётганга;

Батафсил

Ялангоёқ намоз ўқиш

Савол: Аёл киши ялангоёқ намоз ўқиса бўладими?

Жавоб: Агар намозда киядиган кийимининг этаклари узун бўлиб, оёқлари кўринмайдиган бўлса, зарари йўқ. Ҳанафий мазҳабига кўра аёлларнинг кафт ва юзларидан бошқа барча аъзолари: билаклари, сочлари ва оёқларининг таги намозда аврат ҳисобланади. Кафтларининг усти аврат эмас деган олимлар ҳам кўпчилик. Буларга кўра аёлларнинг кафтлари билакларигача очиқ ҳолда намоз ўқишлари жоиз. Лекин китобларнинг барчасига бирдай мос бўлиши учун аёллар кафтлари ҳам ёпиладиган даражада узун енглик кўйлак ёки бошига кенг рўмол ёпиниб, қўлларини ҳам бекитиб намоз ўқишлари афзалдир. Аёлларнинг оёқлари намозда аврат эмас деган олимлар бор бўлса ҳам, улар ҳам намозда оёқларини бекитиш суннат, ялангоёқ ўқишнинг макруҳ эканлигини билдирганлар. (С.Абадия)

Батафсил

Ёлғон гапириш

Савол: Ёлғон гапириш ҳақида динимизда нима дейилган?

Жавоб: Ёлғон гуноҳларнинг энг жирканчи, айбларнинг энг ёмони, қалбларни қорайтирадиган бутун ёмонликларнинг бошидир. Ҳадиси шарифларда марҳамат қилиндики:

“Ёлғон – мунофиқлик эшикларидан биридир.” (Ибн Адий)

“Имон соҳиби ҳар хил хато қилиши мумкин. Лекин хоинлик қилолмайди ва ёлғон гапиролмайди.” (Ибн Абу Шайба, Баззор)

Батафсил

Китоб бериш

Савол: Бидъат фирқасида бўлган дўстимга бузуқ йўлда эканлигини билдиришим керакми?

Жавоб: Унга “Сенинг юрган йўлинг бузуқ, нотўғри” дейиш душманликка, жанжалга сабаб бўлади. Унга фойдали бўлган бир китоб, масалан ҳақиқий ислом олимларининг китобларидан бериш керак.

Ҳозирги кунда амри маъруф қилишнинг энг яхши ва осон йўли дуруст бўлган бир китоб беришдир. Насиби бўлса, ўқиб ўрганади. Насиби йўқ бўлса, биз китоб берганимиз учун савоб қозонамиз.

Батафсил

Тез аччиқланиш

Савол: Мен жуда тез аччиқланаман. Катта-кичиклигига қарамай, қўпол гапириб юбораман. Аччиғимни боса олишим учун нима қилишим керак?

Жавоб: Аччиғини босиш учун диннинг амрларига бўйсуниш керак, бунинг гуноҳ эканлигини билиш лозим. Инсон билиб туриб қизишиб, ғазабланмайди. Ғазабланса ҳам, аччиғини боса олади. Чунки динимиз ғазабланмасликни эмас, жаҳлини боса олишни амр этмоқда. Ҳар бир инсон аччиқланиши мумкин, фақат қизишиб, дин чегараларидан ташқарига чиқмаслиги, зарарли иш қилмаслиги керак.

Ғазабланган вақтда аузу бисмиллоҳ билан икки қул аузуни ўқиш керак. Жаҳл чиққанда ақл кетади. Исломият белгилаган чегарадан чиқиб кетади. Қуйида бунга боғлиқ бир неча ҳадиси шарифлар келтирилган:

“Ғазабланган кимса истаганини қилишга кучи етгани ҳолда юмшоқ муомалада бўлса, Аллоҳу таоло унинг қалбини ҳаловат ва имон билан тўлдиради.” (Ибни Абуд Дунё)

Батафсил

Бойлик тўплаш

Савол: Динимизда бойлик тўплаш учун кўпроқ ишлаш жоизми?

Жавоб: Ҳар бир мусулмонга ўзининг, бола-чақасининг нафақасига ва қарзларини узишга етадиган миқдорда пул топиб келиш учун меҳнат қилиши фарз. Шундай ният билан ишлаган кимса қарзини тўлай олмасдан вафот этиб кетса ҳам, азоб чекмайди. Ҳадиси шарифда: “Ҳар бир эркакнинг меҳнат қилиб, нафақасига етарли даражада пул топиши фарздир” деб марҳамат қилинган. Нафақасидан ортиғи учун ҳам ишлаб пул топиш жоиз. Бола-чақасининг бир йиллик нафақасига етадигандек ишлаб пул топиш мубоҳ. Мусулмонларга ёрдам бериш учун, динга хизмат қилиш учун ундан ҳам кўпроқ ишлаб пул топиш эса, мустаҳаб, яхши бўлади. Ҳадиси шарифда: “Инсонларнинг энг яхшиси ўзгаларга фойдали бўлганидир” деб марҳамат қилинди. (Дора Қутний, Худоий)

Батафсил

Қирқ рақами ҳақида

Савол: Кўплаган дуоларни қирқ кун ўқиш кераклигини айтадилар. Қирқ куннинг аҳамиятли томони борми?

Жавоб: Қирқ рақами кўп бажариш билдирилган ишларда энг оз қилиниши лозим бўлган миқдордир. Бир киши бир дуони кўп ўқимоқчи бўлса, камида қирқ марта ўқиши лозим. Тирноқ олишни, қўлтиқ ва қўпол аврат атрофидаги тукларни тозалашни қирқ кундан кечиктириш гуноҳ бўлади. Солиҳ қариндошини ҳам қирқ кундан ошмасдан зиёрат қилиб туриш керак. (С.Абадия)

Қирқ кун бомдод намозининг суннати ва фарзи орасида қирқ бир марта Фотиҳа ўқилади. Бисмиллоҳнинг охиридаги “Мим” ҳарфини Фотиҳадаги “Лом” ҳарфи билан қўшиб ўқиса, қилинган дуо қабул бўлади. Сувга уфланиб хастага ёки сеҳр-жоду қилинган одамга ичирилса, шифо топади ва сеҳр-жодудан қутулади. (Тафсир-и Азизий)

Қирқ рақами билан боғлиқ бўлган ҳадиси шарифлардан баъзиларини қуйида келтириб ўтамиз:

“Ҳар кеча қирқ оят ўқиган кимса ғофиллардан бўлиб ёзилмайди.” (Байҳақий)

“Қирқ киши бир жамоатдир. Улар бир майитга дуо қилсалар, Аллоҳу таоло бу майитни авф этади.” (Бухорий)

“Ширкдан узоқ бўлган қирқ мўмин бир мусулмоннинг жанозасини ўқисалар, Аллоҳу таоло, муҳаққақ, бу мўминларнинг дуоларини қабул этиб, майитни авф этади.” (Муслим, Абу Довуд)

“Қирқ кун ичида илм суҳбатида бўлмаган кимсанинг қалби қораяди. Катта гуноҳ бўлган ишларни қилишни бошлайди. Чунки илм қалбга ҳаёт беради. Илмсиз ибодат бўлмайди. Илмсиз ибодатнинг фойдаси бўлмайди!” (Ҳазанат-ур ривоят, М.Раббоний)

“Қирқ кун ихлос билан исломиятга эргашган кимсанинг қалбини Аллоҳу таоло ҳикматга тўлдиради.” (Абу Нуайм)

“Қирқ кун ҳалол луқма еган кимсанинг қалбини Аллоҳу таоло нур билан тўлдиради. Қалбига ҳикматни дарёдек оқизади. Дунё севгисини қалбидан чиқаради.” (Абу Нуайм)

“Фол очтирган киши фолчига ишонмаса ҳам, қирқ кун намози қабул бўлмайди.” (Муслим)

“Ҳақдан ботилни ёки ҳидоятдан далолатни ажратиш учун илмдан бир мавзу ўрганиш нияти билан уйидан чиққан кимса, бир обид кишининг қирқ йиллик ибодати каби ажр олади.” (Дайламий)

“Тўрт тарафидаги қирқ уй қўшни ҳисобланади.” (И.Ҳиббан)

“Аллоҳу таоло розилиги учун ҳалол ва ҳаромни англатадиган қирқ ҳадисни умматимга билдирган киши охиратда олим сифатида қайта тирилади.” (Абу Нуайм) (Олимлар шу сабабли “Қирқ ҳадис” номи билан ҳадис китоблари ёзганлар.)

“Бир кўрни қўлидан тутиб, қирқ қадам олиб юрган кишига Жаннат вожиб бўлади.” (Табароний)

“Бир хаста қирқ марта “Ла илоҳа илла анта субҳонака инни кунту миназзолимин” дуосини ўқиса, шаҳид бўлиб вафот этади. Агар шифо топса, гуноҳлари кечирилади.” (Нажот-ул мусалли)

“Қирқ ёшдан ошган кимсанинг хайрли ишлари (савоблари) ёмон ишларидан (гуноҳларидан) кўп бўлмаса, Жаҳаннамга тайёрланаверсин.” (И.Ғазолий)

“Қирқ ёшга кирган ҳолда гуноҳларига тавба этмаган кимсанинг юзини шайтон силаб “Бу ортиқ қутулолмайди” дейди.” (И.Ғазолий)

Имон билан вафот этиш учун қуйидаги дуони кунда қирқ марта ўқиш керак:

“Ё хаййу ё қаййум ё залжалоли вал икром ё ла илоҳа илла анта.”

Батафсил