Тўғри йўлда бўлишнинг шартлари

Савол: Ҳозир турли жамоатлар бир неча масалада бир-бирларига зид қарашларга эга. Бирининг ҳалол деганига бошқаси ҳаром дейди. Бирининг суннат деганига иккинчиси бидъат дейди. Қайси жамоанинг айтганлари тўғри?

Жавоб: Ҳадиси шарифларда аҳли суннат вал жамоат эътиқодида бўлиш ва солиҳларни севиб улар билан бирга бўлишга ҳаракат қилиш, улардан ажралмаслик амр этилади. Тўғри йўлда бўлишнинг ўз шартлари бор. Буларнинг баъзиларини айтиб ўтайлик:

1) Ягона ҳақ дин исломиятдир.

Батафсил

Тўғридек кўринадиган хатоликлар

Савол: “Пайғамбар худо эмас-ку, у ҳам инсон” ёки “Олимлар пайғамбар эмас, улар ҳам инсон. Масалан, имоми Аъзам ҳам хато қилади” дейиш тўғрими?

Жавоб: Ёмонлаш мақсадида айтилган бундай сўзлар ҳарқанча тўғри бўлса ҳам, нотўғридир. Мана шундай замирида ҳақорат яширинган бемаъни одамларнинг гапларидан бирнеча мисоллар келтириб ўтамиз. Гумроҳлар:

 1) “Пайғамбар Аллоҳнинг ҳалол қилганини ҳаром қила олмайди” дейишади. Бу гаплари билан гўёки икки жаҳон сарвари бўлмиш Пайғамбаримиз шундай ишларни қилаётгандек тасаввур уйғотишга уринишади.

Батафсил

Кимларга мазҳабсиз деб айтилади

Савол: Диний китоблар ёзиб, динга хизмат қилаётган инсонларга маълум бир мазҳабга тобе бўлмади,- деган сабаб билан "мазҳабсиз" деб ҳақорат ва туҳматлар қилиш инсофданми?

Жавоб: “Мазҳабсиз” таъбири - диний таъбирдир. Ҳақорат билан ҳеч қандай алоқаси йўқ. Дини бўлмаганга динсиз, ақли бўлмаганга ақлсиз, пули бўлмаганга пулсиз, мазҳаби бўлмаганга мазҳабсиз дейилади. Бу табиий  нарса. Масалан, Афғоний, Абдуҳ ва Қарзовий деган шахсларнинг ўзлари: "бизнинг мазҳабимиз йўқ",- деб ҳамиша баралла жар солишган. Уларни ўзлари фахрланиб айтиб юрган сифатлари билан таърифлаш, яъни мазҳабсиз деб айтиш ҳақорат ёки туҳмат бўлмайди. Аксинча ҳақиқатни очиқча айтиш бўлади.

Батафсил

Саловот ўқиганлар қашшоқлик кўрмайди

“Бир одам менга ҳар куни 500 марта саловот ўқиса, абадиян фақирлик кўрмайди, гуноҳлари авф этилади.”

Абдурраҳмон ибн-и Аттоб Қуртубий ҳазратлари моликий мазҳаби фиқҳ олими бўлиб, 433 (м.1041) йили Андалусда (Испания) Қуртуба шаҳрида (Кордоба) туғилди. 520 (м.1126) йили шу ерда вафот этди. “Шифо-ус-судур” номли китобида айтадики:

Ҳадиси шарифда: “Қиёмат куни даражаси менга энг яқин бўлганингиз энг кўп саловот ўқиганингиздир” деб марҳамат қилинди.

Батафсил

Уйдирма ҳадисни қаеридан билиш мумкин?

Аъмаш: “Эй фиқҳ олимлари! Сизлар табиб, биз ҳадис олимлари эса, дори тайёрловчиларга ўхшаймиз” дерди...

Ҳозир бирон ҳадиси шариф эшитганда дарров “Саҳиҳми ўзи?” деб лаб чўчайтадиганлар тобора тез-тез учрайдиган бўлиб қолди. Шундай пайтда улардан "қани бир кутуби ситтани санаб беринг-чи" деб сўрайман. Аксарияти “У нима?” дегандай кўзларини лўқ қилади. Ҳадис китоблари номини айтишга ожиз бечораларнинг, уялмай ҳадиси шарифнинг сиҳҳатини суриштиришига куласанми, куясанми, билмайсан киши.

Батафсил

Ўзингизни "яхши одам" деб биласизми?

Бу учун ўзингизни қисқа ҳисоб-китобга тортишингиз керак. Чунки яхши одам аввало бировнинг кўнглини оғритмайди. Сўнгра навбати билан яхши инсон диннинг амр ва тақиқларига амал қилади. Динга хизмат қилади. Кўп ибодат қилса ҳам тавбани тарк этмайди. Атрофидагиларга азият бериш, ташвишга солиш кибрлилик аломатидир. 

Батафсил