Бир амалга ҳам "суннат", ҳам "макруҳ" дейилса...

Савол: Тўрт мазҳаб орасида фарқли ҳукмлар бўлганидек бир мазҳаб ичида ҳам фарқли ижтиҳодлар учраб туради. Баъзан бири суннат деб айтган амалга бошқа олим макруҳ ҳам деган. Бу ҳолатда қайси бирига амал қилиш керак?

Жавоб: "Фатво фалон олимнинг ҳукми бўйича берилган" деб қайси қавл танлангани кўрсатилмаган бўлса, макруҳ деган олимнинг гапига амал қилиб, бу иш қилинмайди. Масалан, таҳоратда юзини юваётганда қалб билан ният қилиш суннат. Тил билан ният қилишга ҳам "суннат", "мустаҳаб" ёки "бидъат" деб уч хил ҳукм берилгани “Ибни Обидин”да ёзилган. Суннат ёки бидъат дейилган бир ишни қилмаслик кераклиги “Бариқа”, “Ҳадиқа” ва “Ибни Обидин”да билдирилган. (Саодати абадия) 

Батафсил

Чаршаф, салла кийиш, соқол қўйиш

Савол: Кундалик урф-одатга тегишли суннатларга риоя қилмаслик гуноҳми?

Жавоб: Суннатлар урф-одат, анъанага тегишли бўлиш-бўлмаслигига қараб икки хил бўлади:

1- Суннати ҳудо: азон, иқомат айтиш каби ислом динининг шиорларидир. Бошқа динларда йўқ.

2- Суннати зоида: кўпликда "суннати завоид" дейилади. Расулуллоҳнинг юриш-туриш, кийиниш шакли, еб-ичишлари, воситага минишлари, бир ишни ўнгдан бошлаши ёки чапдан бошлашлари, соч кўриниши, салла ўраш шакли каби одатлардир.(Ҳадиқа)

Батафсил

Махсус кунларни нишонлаш

Ота-оналар куни

Савол: Ота-оналар кунининг динимизда ўрни борми? Бу кунларда ҳадя бериладими?

Жавоб: Европадан кириб келган “Ота-оналар куни” одатдир. Бундай урф-одатдаги янгиликларга одатда бидъат дейилади. Одатда бидъат бўлганлиги ва зарарли эмаслиги, динга зид тарафи бўлмаганлиги учун ота-оналар кунини нишонлашнинг ва бу кун муносабати билан ҳадя беришнинг зарари йўқ.

Ота-онани йилда бир кун ёдга олишнинг ўрнига ҳар куни хотирлаш, уларга хизмат қилиш, вафот этган бўлишса, уларга дуо қилиш, хайр-ҳасанотда бўлиш керак. 

Батафсил

Нофила намозларни жамоат билан ўқиш

Савол: Баъзилар муборак кечаларда таҳажжуд вақтида тўпланиб, жамоат бўлиб нофила намоз ўқийди. Бунга бошқаларни ҳам чақиришади. Динимизда ундай нарса борми, шу тўғрими?

Жавоб: Бу ҳақда имоми Раббоний ҳазратлари “Мактубот” китобининг 1-жилд 288-мактубида айтадики:

Замонимизда хоҳ олим, хоҳ оми мусулмонларнинг кўпчилиги нофила ибодатларни адо этишга катта аҳамият бермоқда. Фарзларни бажаришда эса ҳафсаласизлик билан ҳаракат қилишмоқда. Фарзлар ичидаги суннат ва мустаҳабларга риоя қилишмаяпти.

Батафсил

Таҳиятул масжид намози

Масжидга кирганда ўтиришдан аввал масжид соҳибига, яъни Аллоҳу таолога таъзим ва ҳурмат учун ўқиладиган икки ракат нофила намоздир.

"Масжидга кирган кишининг таҳиятул масжид сифатида икки ракат намоз ўқиши иттифоқ ила суннат эканлиги билдирилган. Агар овоз чиқариб Қуръони карим ўқилаётган бўлса, таҳиятул масжид намози ўқилмайди." (Ҳамавий)

Батафсил

Истиҳора намози

Савол: Истиҳора нима ва истиҳора намози қандай ўқилади?

Жавоб: Истиҳора деб бир иш ҳақида хайрли ёки хайрсизлигини билиш мақсадида таҳорат олиб, икки ракат намоз ўқигандан сўнг тегишли дуони ўқиб, шу ишга алоқадор туш кўриш учун уйқуга ётишга айтилади.

Имом Ғазолий ҳазратлари айтадики:

Тўрт нарсани қилган киши тўрт нарсадан маҳрум қолмайди:

Батафсил