Намознинг ичидаги фарзларига «рукн» дейилади. Рукнлар ҳаммаси бўлиб беш донадир:
1. ҚИЁМ: Намоздаги бешта рукндан биринчиси бўлиб, оёқда тик туриш деган маънони англатади. Тик туролмайдиган хаста, намозини ўтириб ўқийди. Ўтира олмайдиганлар эса, чалқанча ётган ҳолда боши билан имо-ишора қилиб ўқишади. Бу вазиятда касалнинг юзи осмонгамас, Қиблага қараб туриши учун, бошининг тагига ёстиқ қўйилади. Оёқларни Қиблага узатиб ётмаслик учун, тиззаларни букиб ётиш керак.
|
Аллоҳу акбар |
4 марта |
|
Ашҳаду анло илоҳа иллаллоҳ |
2 марта |
|
Ашҳаду анна Муҳаммадан расулуллоҳ |
2 марта |
|
Ҳайя алас-салоҳ |
2 марта |
|
Ҳайя алал-фалоҳ |
2 марта |
|
Аллоҳу акбар |
2 марта |
|
Ло илоҳа иллаллоҳ |
1 марта |
Азон - хабар бериш, халққа билдириш деганидир. Беш вақт намоз учун, қазо намозлари учун ва Жума намозларида эркакларнинг азон айтишлари - суннати муаккададир. Аёл кишиларга, азон ёки иқомат айтиш макруҳдир. Азон - бошқаларга билдирмоқ мақсадида юксакроқ жойга чиқиб, бевосита ўз жонли овози билан айтиш орқали адо этиладиган ибодатдир. Азон айтаётганда муаззиннинг, икки қўлини қулоқларига кўтариб, бармоқларининг биттаси билан қулоқ тешикларини беркитиши мустаҳабдир. Иқомат айтиш, азон айтишдан афзалроқдир. Азон ҳам, иқомат ҳам Қиблага қараб айтилади. Азон ва иқомат айтаётганда гапирмаслик ва бири салом берса, муаззин алик олмаслиги керак.
Бу учун ўзингизни қисқа ҳисоб-китобга тортишингиз керак. Чунки яхши одам аввало бировнинг кўнглини оғритмайди. Сўнгра навбати билан яхши инсон диннинг амр ва тақиқларига амал қилади. Динга хизмат қилади. Кўп ибодат қилса ҳам тавбани тарк этмайди. Атрофидагиларга азият бериш, ташвишга солиш кибрлилик аломатидир.
Савол: Ўғил болаларни хатна қилдиришга бидъат деб, динда йўқлигини даво қилаётганлар чиқмоқда. У ҳолда 1400 йилдан буён неча-неча олиму авлиёлар, мужтаҳидлар ва бутун уммат ёппасига бидъат ишламоқдами?
Жавоб: Ҳозир мазҳаб ва машраби номаълум баъзи тентаклар диндаги дуч келган ҳукмга "бидъат" тамғасини босишга киришган даврдамиз. Бу гумроҳлар, гўё дин энди келгандек, гўё ушбу диннинг пайғамбари бўлмагандек, ҳар фурсатда динимиз ва Расулуллоҳ ворислари бўлмиш ислом олимларига эътироз қилишмоқда. Булар қиёмат аломатларидандир. Чунки ҳадиси шарифда“Қиёмат яқинлашганда одамлар аввалги олимларни жоҳиллик билан айблашади” деб башорат қилинган. (Ибни Асокир)
Савол: Ота-онанинг хатоси, маст-аластлиги ёки хасталиги туфайли кўр, оқсоқ, кар, соқов ёки никоҳсиз туғилган гўдакнинг айби нима? Ота-онаси кофир бўлган ва кофир ўлкада дунёга келган боланинг исломни ўрганиши мушкиллиги назарда тутилса, булар боланинг зарарига эмасми?
Жавоб: Ҳақиқий мусулмон Аллоҳу таолонинг розилигидан бошқа нияти бўлмаган кишидир. Аллоҳу таоло амр этгани учун ризқини топишга ҳаракат қилади. Иш ҳаётида ҳам ибодатини тарк қилмайди ва ҳаромга қўл урмайди. Пул топишда ҳам, уни сарфлашда ҳам динимизга амал қилади.
