1. Имомнинг ва ёлғиз намозхоннинг ҳар ракъатда Фотиҳани сурасини бир дафъа ўқиши – вожибдир.
2. Фотиҳадан кейин бир сура ёки камида уч қисқа оят ўқиш.
3. Фарз намозларининг илк икки ракъатида ва бошқа бутун намозларнинг ҳар ракъатида Фотиҳадан кейин бир Замми сура ўқиш вожиб.
1. Таҳрима такбири ва Қунут такбирида эркаклар қўлларини қулоққа, аёллар эса кўкракка кўтариши суннатдир.
2. Такбирда кафтни қиблага қаратиб туриш.
3. Такбирдан кейин қўл боғлаш.
1. Қиёмда, сажда ўрнига қараб туриш.
2. Рукуъда оёқ учларига қараб туриш.
3. Саждада бурун қўйилган жойга қараб туриш.
«Ва бил қадари, хайриҳи ва шарриҳи миналлоҳи таоло»: Тақдирга, хайр ва шаррлар (яхши ва ёмон кунлар)нинг Аллоҳу таолодан эканлигига ишондим - деганидир. Инсонларга келадиган хайр ва шарр, яхшилик ва ёмонлик, фойда ва зарар, қозонч ва зиёнларнинг ҳаммаси Аллоҳу таолонинг хоҳиши, тақдир қилиши биландир.
Аллоҳу таолонинг бирор нарсани азалда, яратишни хоҳлашига тақдир дейилади. Ўша тақдирнинг, яъни яратилиши исталган, тақдир қилинган нарсанинг вақти-соати келиб яратилишига қазо дейилади. Тақдир ва қазо сўзлари кўпинча бир бирининг ўрнида ҳам ишлатилаверади.
Аллоҳу таоло қулларига ирода, ихтиёр берган бўлиб, қуллардаги ўша ирода ва ихтиёрни ишларнинг яратилишига сабаб қилиб қўйган. Бир банда бирон нарсани қилишни истаганида яъни ихтиёр қилганида, Аллоҳу таоло ҳам ўша нарсанинг бўлишини тақдир қилган бўлса, ўша ишни яратади. Банда ихтиёр қилмаса, Аллоҳу таоло ҳам бу ишни хоҳламайди ва яратмайди.
Мана шу ергача жуда қисқа ва асос жойларини олиб, Аҳли суннат эътиқодини билдирдик. Бу тўғри эътиқодни батафсил ўрганмоқчи бўлганлар буюк олим Мавлоно Холид Бағдодий ҳазратларининг форисий «Эътиқоднома» китобини ва ўша китобнинг камоҳлик Файзуллоҳ Афанди таржимаси бўлган «Барчага лозим бўлган иймон» китобларини ўқисинлар. Бу китоблар жуда фойдали, ҳузурбахш асарлар бўлиб, файз ва баракатлари икки жаҳоннинг саодати учун кифоя қилади.
Аллоҳу таоло ҳаммамизга таваккул қилишни амр қилган. «Таваккул иймоннинг шартидир» маъноли ояти карима бу амрлардан биридир. Моида сурасида: «Агар иймонингиз бўлса, Аллоҳу таолога таваккул қилингиз!», сураи Ол-и Имронда: «Аллоҳу таоло таваккул қиладиганларни албатта севади», сураи Талоқда: «Бир кимса Аллоҳга таваккул қилса, Аллоҳу таоло унга кофий [етарли] бўлади», сураи Зумарда: «Аллоҳу таоло қулига етмайдими?» маъолидаги ояти карималар, Аллоҳу таолога таваккал қилишнинг аҳамиятини урғуламоқда.
Расулуллоҳ “саллаллоҳу алайҳи ва саллам” марҳамат қилиб буюрдиларки: «Умматимни менга кўрсатишди. Кўплигидан тоғлар ва саҳролар тўлиб кетганди. Умматимнинг бунчалик кўп эканлигидан ўзимда йўқ хурсанд бўлдим. Севиндингми?- дедилар, ҳа- дедим. Булардан атиги етмиш минги ҳисоб-китобсиз жаннатга киргай,- дедилар. Улар кимлар?- деб сўрадим. Улар ишларига сеҳр, жоду, тугун тугиб уфлаш ва фол аралаштирмасдан Аллоҳу таолодан бошқасига таваккал ва эътимод қилмайдиганлардир,- дейишди.»Буни эшитганлар орасида Укоша родияллоҳу анҳ ўринларидан ирғиб туриб: «Ё Расулуллоҳ! Ҳаққимга дуо қилсангиз-да ўшалардан бўлсам»- деб илтимос қилганларида, «Ё Рабби! Уни ўшалардан айла!»-дедилар. Бошқа бири ҳам туриб, дуо сўраганларида, «Укоша сиздан чаққонроқ ҳаракат қилди»- деб марҳамат қилдилар.
Таваккул - деб, сабабларга ёпишиб, (яъни барча чора ва тадбирларни олиб) у ёғини Аллоҳу таолонинг хоҳишига ҳавола қилиб, ўйлаб бошини оғритиб ўтирмасликка айтилади.
«Вал-явмил охири»: Охират кунига ишондим, демакдир. Охират, инсоннинг ўлган кунидан бошлаб, Қиёмат сўнгигача давом этади. Охират куни дейилишининг сабаби ундан кейин тун бўлмагани ёхуд дунёдан кейин келгани учундир. Қиёматнинг қачон бўлиши билдирилмаган. Лекин пайғамбаримиз “саллаллоҳу алайҳи ва саллам”, Қиёматнинг кўпгина аломатларини хабар берганлар: Ҳазрати Маҳдийнинг келиши, Исо алайҳиссаломнинг осмондан Шомга тушиши. Дажжолнинг чиқиши. Яъжуж ва Маъжуж деган кимсаларнинг ҳар тарафга фитна-фасод уруғи экиши. Қуёшнинг ғарбдан чиқиши. Катта-катта зилзилалар содир бўлиши. Дин илмининг унутилиши. Фисқ ва ёмонликларнинг кўпайиши. Ҳамма жойда ёппасига ҳаром, гуноҳ ишланиши. Яманда катта ёнғин чиқиши. Осмон ва тоғларнинг парча-парча бўлиши. Қуёш ва ойнинг қорайиб кетиши... каби аломатлар шулар жумласидандир.
Охират ўлим билан бошланади. Қабрда мозорда савол-жавоб бўлиши ҳақдир. Бунга ишонмаслик бузуқ эътиқодда бўлишнинг белгисидир. Қабрда Мункар ва Накир саволларига жавоб тариқасида қуйидагиларни ёдлаб олиш ва фарзандларига ҳам ёдлатиш керак: «Раббим - Аллоҳу таоло, пайғамбарим - Муҳаммад алайҳиссалом, диним - Ислом дини, китобим - Қуръони карим, Қиблам - Каъбаи шариф, эътиқодда мазҳабим - Аҳли суннат вал-жамоат, амалда мазҳабим - Ҳанафий мазҳабидир». Қиёмат куни ҳамма тирилади. Маҳшарда тўпланишади. Солиҳларнинг амал дафтарлари ўнг, ёмонларники эса чап ёки орқа тарафларидан берилади. Ширкдан, куфрдан бошқа ҳархил гуноҳни Аллоҳу таоло хоҳласа ҳеч сўроқсиз авф этади. Хоҳласа кичкина гуноҳ учун ҳам азобга гирифтор қилади.
Охиратда амаллар тортилади. Улар учун махсус “Мезон” деган тарозилар бўлади. “Сирот кўприги” Аллоҳу таолонинг изни билан жаҳаннам узарига қурилади. Муҳаммад алайҳиссаломга оид бўлган “Кавсар ҳовузи” ҳам бўлади.
Шафоат ҳақдир. Тавба этмасдан вафот этиб кетган мўминларнинг катта ва кичик гуноҳларининг кечирилиши учун пайғамбарлар, авлиёлар, солиҳлар, олимлар, малоикалар, шаҳидлар ва бошқа Аллоҳу таоло изн берган қуллар шафоат қилишади ва бу шафоатлари қабул қилинади. Улар Аллоҳу таолонинг севгили қуллари бўлгани учун дуолари, шафоатлари рад қилинмайди. Уларнинг ҳурмати учун Аллоҳу таоло гуноҳкор мўминларни авф этади.
Жаннат ва Жаҳаннам ҳозир мавжуддир. Жаннат етти қат кўкларнинг устида. Жаҳаннам эса, барча мавжудотнинг тагидадир. Жаннатнинг саккизта дарвозаси бўлиб, ҳар бир дарвозадан алоҳида алоҳида Жаннатларга кирилади. Жаҳаннам эса, етти табақа бўлиб, бирдан еттинчи табақага қараб азоблар шиддатланиб боради.
«Ва Русулиҳи»: Аллоҳу таолонинг пайғамбарларига ишондим, деганидир. Бутун пайғамбарлар инсонларни Аллоҳу таоло рози бўлган йўлга эриштириш (тушириш), тўғри йўлни кўрсатиш учун юборилганлар. Барча пайғамбарларда қуйидаги еттита сифатнинг борлигига ишонмоқ лозим:
1.Исмат: Гуноҳ ишламаслик, бегуноҳлик. Пайғамбарлар бутун дин ва шариатларда ҳаром қилинган ёки қилинадиган катта-кичик ҳеч қанақа гуноҳ ишга таназзул этмайдилар. Ҳеч қайсилари кичик гуноҳ ҳам қилмаганлар. [Одам алайҳиссалом воқеасига гуноҳ эмас, “залла” (кичик хато) дейилади.
