Одатлар динда далил бўладими?

Савол: “Аҳком вақт ўтиши билан ўзгаради” деган қоидага биноан одатлар динда далил бўла оладими?

Жавоб: Одатлар Далили шарий бўлолмайди. Дин одатларга тобе бўлмайди. Одатлар, модалар исломиятга мос бўлиши керак. Бир ишнинг исломиятга мос бўлишини таъминлаш учун бу ишга алоқадор турли қавллар айтилган бўлса, булардан замонга ва шахсга мос бўлган қавл танланади. “Аҳком вақт ўтиши билан ўзгаради” дегани мана шу. (Бариқа) 

Савол: Урф-одатга тегишли суннатлар қайсилар? Одатга алоқадор суннатларни қилиш мустаҳаб бўлса, чап қўлни ишлатиш, яъни мустаҳабнинг тарки макруҳ эмасми?

Жавоб: Макруҳ эмас. Муборак, шарафли ва тоза ишларни қилаётганда ўнгдан бошлаш мустаҳабдир.

Батафсил

Ҳозирги кунда одат бўлган баъзи бидъатлар

Савол: Ҳозирги кунда ишланаётган бидъатлар қайсилар?

Жавоб: Ибодатларга бир нарса илова қилиш бидъатдир, катта гуноҳ бўлади. Динимиз нуқсон эмас. Астағфируллоҳ, Аллоҳу таоло ёки Жаноби Пайғамбаримиз динда бир нарсани кам қилиб қолдирган-у, ундан ҳам яхшироғини биз қила оламизми? Ибодатга бидъат аралаштириш Аллоҳу таолонинг динида нуқсонлик топиш, қўйган ҳукмларини ёқтирмаслик, динни ўзгартириш бўлади.

Масалан, шом намозининг фарзини 3 ракат ўрнига кўпроқ ибодат қилиш учун 4 ракат ўқиш бидъатдир. Ундай намоз 3 ракатнинг ўрнига ҳам ўтмайди, намози умуман қабул бўлмайди.

Батафсил

Унутилган суннат ва фарзлар

Савол: Ҳозирги пайтда унут бўлиб бораётган суннат амаллар ва аҳамият берилмай қўйган фарз амаллар қайсилар?

Жавоб: Суннатлар икки хил бўлади:

1) Суннати ҳудо (муаккад суннатлар).

2) Завоид суннатлар (одатга боғлиқ бўлган суннатлар).

Унутилган бир суннатни қайта тиклаш жуда қийматли ва қадрли амал. Бир ҳадиси шарифда: “Унутилган бир суннатимни қайта тиклаганга юз шаҳид савоби бор” деб марҳамат қилинди. (Ҳаким)

Батафсил

Христианлик нима?

Савол: Христианлик ҳақида маълумот берсангиз.

Жавоб: Инжилда Аллоҳнинг бир эканлиги, ҳазрати Исонинг Аллоҳнинг қули ва Расули эканлиги ёзилган эди. Ҳазрати Исонинг ҳақ бўлган дини бироз вақт ўтиб, яҳудийлар томонидан яширинча ўзгартирилди. Яҳудий Болус (Павлос) исавий кўриниб юриб, ҳақиқй Инжилни йўқотди. Беҳисоб фарқли Инжилларнинг ёзилишига сабаб бўлди. Улуғ Константин бутун Инжилларни бирлаштириш учун милодий 325 йили Изникда 319 роҳиб (поп)ни тўплаб, ёздирган янги Инжилига эски дини бутпарастликдан ҳам анча илова қилдириб, янги бир Христианлик динини қурди.

Батафсил

Сабачилар яҳудийларга ўхшайди

Савол: Ибн Сабанинг йўлидаги шиаларда яҳудийларга ўхшаш томонлар бор экан. Улар қайсилар?

Жавоб: Авлиёнинг буюкларидан саййид ва шариф бўлган Абдулқодир Гейлоний ҳазратлари “Ғунйа” номли китобларида айтадиларки:

 72 бидъат фирқасининг асоси 9 тадир. Булардан бири бўлмиш шиалар 20 қисмга бўлинган. Диндан қайтган яҳудий Ибни Сабанинг фирқаси яҳудийларга жуда ўхшаб кетади. Бир неча мисол:

1) Яҳудийлар имомлик (бошчилик) маълум бир синфгагина махсус дейишади. Ибн Саба издошлари ҳам “Халифалик фақат имоми Алининг авлодидан бўлганларнинг ҳуқуқи. Бошқаларнинг халифа бўлиши жоиз эмас” дейдилар.

Батафсил

Бугунги Таврот ва Инжиллар

Савол: Бугунги Таврот ва Инжиллар ҳақида маълумот бера оласизми?

Жавоб: Яхшилаб тадқиқ этилса, Таврот ва Инжилда мавжуд ёзувларнинг уч манбадан келганлиги маълум бўлади:

1) Буларнинг баъзи жумлалари Аллоҳнинг каломи бўлиши мумкин.

2) Яна баъзи қисмларда ўтган маълумотлар Пайғамбарлар тарафидан айтилган бўлиши мумкин.

Батафсил