Намознинг вожиблари

1. Имомнинг ва ёлғиз намозхоннинг ҳар ракъатда Фотиҳани сурасини бир дафъа ўқиши – вожибдир.

2. Фотиҳадан кейин бир сура ёки камида уч қисқа оят ўқиш.

3. Фарз намозларининг илк икки ракъатида ва бошқа бутун намозларнинг ҳар ракъатида Фотиҳадан кейин бир Замми сура ўқиш  вожиб.

Батафсил

Намознинг суннатлари

1. Таҳрима такбири ва Қунут такбирида эркаклар қўлларини қулоққа, аёллар эса кўкракка кўтариши суннатдир.

2. Такбирда кафтни қиблага қаратиб туриш.

3. Такбирдан кейин қўл боғлаш.

Батафсил

Ҳар қандай намозни бузишни мубоҳ қиладиган сабаблар

1. Илонни ўлдириш учун намозни бузиш, мубоҳдир.

2. Бўшалиб кетган молини ёки уловини тутиш учун.

3. Сурувни йиртқичлардан ҳимоя қилиш учун.

4. Ўт устидаги тошиб тўкилаётган таомни олиш учун.

5. Вақтнинг ўтиб кетиш, жамоатнинг тарқаб кетиш андишаси бўлмаган пайтларда, бошқа мазҳабда намозни бузадиган бирор ҳодисани, гумондан холис бўлиш мақсадида бартараф қилиш учун, (масалан: дирҳамдан кичик бўлган нажосатни ёки бегона бўлган аёлнинг баданига бадани билан текканини эслаб, янгидан таҳорат олиш учун) намозни бузиш, жоиздир.

6. Таҳорат ва ел қисташидан фориғ бўлиш учун намозни бузиш, мубоҳдир.

Батафсил

Намознинг муфсидлари

        1. Намозда узрсиз, бекордан бекорга йўталиш ёки тoмоқ қириш, намозни бузади.

2. Бири аксирганда, намоз ўқиётган одамнинг “Ярҳамукаллоҳ” дейиши, намозни бузади.

3. Ёлғиз намоз ўқиётган одам, яқинидаги жамоатдан имомнинг янглишганини сезса-ю уни огоҳлантирса, ўзининг намози бузилади.

4. Бир киши, намозда “Ла илоҳа иллаллоҳ”- деса ва мақсади жавоб бериш бўлса, намози бузилади. Агар мақсади билдириш, дарак бериш бўлса, бузилмайди.

5. Намозда аврат жойини очиш, намознинг муфсидларидандир.

6. Намозда оғриқ, дард ва қайғу туфайли йиғланса, намоз бузилади. Аллоҳдан қўрқиб, Жаннат ва Дўзах хотирга келиб йиғланса, намоз бузилмайди.

7. Намозда, қўл ва тил билан алик олиш, намозни бузади.

8. Қазога қолган намозларининг йиғиндиси бешдан кўп бўлмаса, у ҳам намозда хотирига тушса, намоз бузилади.

9. Намозда шундай бир ҳаракат қилса-ю кўрганлар унинг намозда эканлигидан шубҳа қилишса, ўша намоз бузилган бўлади.

10. Намозда таом ейиш ва ичиш.

11. Намозда гапириш.

12. Намозда имомидан бошқасини хатоси учун огоҳлантириш.

13. Намозда кулиш.

14. Инграш ёки оҳ уриш.

15. Уҳ тортиш, намозни бузади.

16. Намозда Қуръони каримда ва ҳадиси шарифларда бўлмаган дуони ўқиш.

17. Жамоат намозида, имомидан бошқасининг ўқиган сура ёки дуоси учун “Омин” дейиш, намозни бузади. Ёлғиз ўқиётган намозхон, намоз ташқарисидаги ҳеч бир товушга аҳаммият бермайди. Ташқи овоз ва сигналларга итоат қилиш, муфсиддир. [Шунинг учун баъзи масжидларда имом микрофон орқали Фотиҳани тугатганида жамоатнинг «Омин» дейиши ёки микрофон орқали «Аллоҳу акбар»- дейилганида, жамоатнинг шунга қараб ҳаракат қилиши, жамоатнинг намозини бузиши мумкин. Чунки, карнайдан чиқадиган овоз, акс садо каби жонсиз жисмдан ҳосил бўлган товуш ҳисобланади.]

18. Қуръони каримга, китобга ёки қоғозга қараб намоз ўқиш намозни бузади.

Батафсил

Намознинг макруҳлари

1. Кийимни киймай елкага ташлаб қўйиб намозга киришиш.

2. Саждага бораётганда этакни ёки шим балоғини юқорига тортиш.

3. Кийимларнинг енг ва балоқларини шимариб қўйиб намозга киришиш.

4. Намозда ортиқча ва фойдасиз ҳаракатлар қилиш.

5. Иш кийими ва катталарнинг олдига кийиб чиқила олмайдиган кийимлар билан намозга туриш.

6. Оғизда, қироат қилишга тўсқинлик қилмайдиган бирор нарса билан намозга туриш. Агар оғиздаги нарса қироатга тўсқинлик қилаётган бўлса, намоз бузилади.

7. Бош очиқ, калта енглик кўйлак билан ва яланг оёқ ҳолда намоз ўқиш, макруҳдир. [Ҳаж мавсумида эҳромга кирилгач, баъзи нарсаларнинг ишланиши таъқиқланади. Масалан: Бош кийим, пайпоқ ва тикилган либос кийиш, эҳромга кирган эркакка жоиз бўлмайдиган хусуслардан атиги бирнечасидир. Бу фақатгина ҳаж ибодатига хос. Бу ердаги фарқни яхшилаб тушуниб олиш керак.]

8. Таҳорати қистаб турган ҳолда намозга бошлаш.

9. Намозда, сажда қилинадиган жойдаги тош-тупроқни тозалаш, супуриш.

10. Намозда бармоқларни шиқиллатиш.

11. Намозда қўлларни биқинга қўйиш.

12. Намозда бош ва юзни атрофга ўгириш, кўзлар билан аланглаш. Агар кўкрак ҳам бошқа тарафга ўгирилса, намоз бузилади.

13. Ташаҳҳудда итга ўхшаб оёқларни тикиб ўтириш.

14. Эркакларнинг саждада тирсакларини ерга қўйиши.

15. Намозни инсоннинг юзига ёки баланд овозда гаплашиб ўтирганларга қарши ўқиш макруҳдир.

16. Бирининг саломига қўли ёки боши билан алик олиш.

17. Намозда ва намоз ташқарисида эснаш.

18. Намозда кўзларни юмиш.

19. Намозда имомнинг меҳроб ичига тўлиқ кириб туриши.

20. Имомнинг, ёлғиз ўзи жамоатдан ярим метр баландроқда туриши, танзиҳан макруҳдир.

21. Имомнинг, ёлғиз ўзи жамоатдан пастроқда туриши ҳам танзиҳан макруҳдир.

22. Олд сафларда бўш жой бўлган ҳолда орқа сафларга туриш; Олд сафда бўш жой бўлмаганида орқада ёлғиз туриш, макруҳдир.

23. Эгнида жонли расми бўлган либос билан намозга туриш.

24. Намоз ўқиладиган маконнинг тепасида, олдида, ўнг ва чап тарафида жонли расмнинг бўлиши, макруҳдир. Ҳоч (крест) ишорати ҳам жонли расмга киради.

25. Ёниб турган оловга қараб намоз ўқиш.

26. Намозда оят ва тасбиҳларни бармоқ билан санаш.

27. Бошдан-оёқ узун, яхлит бир матога ўралиб намоз ўқиш.

28. Бошга салла ўраб, салланинг тепаси очиқ ҳолда намоз ўқиш.

29. Оғиз ва бурунни ёпиб олиб намоз ўқиш.

30. Намозда узрсиз, бўғиздан балғам чиқариш.

31. Қўлни бир икки марта ҳаракат эттириш. [Чунки, уч ва ундан кўп ҳаракат эттириш, намозни бузади- дейилди.]

32. Намознинг суннатларидан бирини тарк этиш.

33. Заруратсиз, гўдакни қучоғига олиб намозга туриш.

34. Қалбни жалб қилувчи, диққатга ва берилиб туриб намоз ўқишга тўсқинлик қилувчи нарсалар ёнида, масалан: чиройли ашёлар қошида, ўйин-кулги, чолғу ёнида ва яхши кўрган таомлар ёнида намоз ўқиш, макруҳдир.

35. Фарз намозларининг адоси асносида узрсиз, бирор нарсага ёки деворга суяниш.

36. Рукуъга эгилаётиб ва рукуъдан туришда қўлларни қулоқларга кўтариш.

37. Қироатни рукуъда ёки эгилиш жараёнида тугаллаш.

38. Рукуъ ва саждаларга имомдан аввал бориш ва имомдан аввал бош кўтариш.

39. Нажс бўлиш эҳтимоли бўлган жойларда намозга туриш.

40. Қабрга қарата намоз ўқиш.

41. Ташаҳҳудда суннатга хилоф ўтириш

42. Иккинчи ракъатда биринчисидагидан уч оят миқдори узун сура ўқиш, макруҳдир.

Намоз ташқарисидаги макруҳлар

1. Ҳожатхона ёки хоҳлаган бир маконда таҳорат ушатишда, олд ва орқанинг қиблага тўғри келиши.

2. Истинжода олд ва орқанинг Қибла истиқоматига тўғри келиши. Ой ва қуёшга қараб таҳорат бузиш.

3. Кичкина болаларни ўша жиҳатларга қаратиб ҳожат қилдириш, катталарга макруҳ бўлади. Шунинг учун кичикларга бирор ҳаром иш қилдирилганда, гуноҳ уни ишлатган каттага ёзилади.

4. Оёқларни узрсиз, сабабсиз Қиблага узатиш ва ҳатто биттасини ҳам узатиш макруҳдир.

5. Қуръони каримга ва ҳақиқий диний китобларга оёқ узатиш, макруҳдир. Агар китоблар баландроқда бўлса, макруҳ бўлмайди.

Батафсил