Одатлар динда далил бўладими?

Савол: “Аҳком вақт ўтиши билан ўзгаради” деган қоидага биноан одатлар динда далил бўла оладими?

Жавоб: Одатлар Далили шарий бўлолмайди. Дин одатларга тобе бўлмайди. Одатлар, модалар исломиятга мос бўлиши керак. Бир ишнинг исломиятга мос бўлишини таъминлаш учун бу ишга алоқадор турли қавллар айтилган бўлса, булардан замонга ва шахсга мос бўлган қавл танланади. “Аҳком вақт ўтиши билан ўзгаради” дегани мана шу. (Бариқа) 

Савол: Урф-одатга тегишли суннатлар қайсилар? Одатга алоқадор суннатларни қилиш мустаҳаб бўлса, чап қўлни ишлатиш, яъни мустаҳабнинг тарки макруҳ эмасми?

Жавоб: Макруҳ эмас. Муборак, шарафли ва тоза ишларни қилаётганда ўнгдан бошлаш мустаҳабдир.

Батафсил

Ҳозирги кунда одат бўлган баъзи бидъатлар

Савол: Ҳозирги кунда ишланаётган бидъатлар қайсилар?

Жавоб: Ибодатларга бир нарса илова қилиш бидъатдир, катта гуноҳ бўлади. Динимиз нуқсон эмас. Астағфируллоҳ, Аллоҳу таоло ёки Жаноби Пайғамбаримиз динда бир нарсани кам қилиб қолдирган-у, ундан ҳам яхшироғини биз қила оламизми? Ибодатга бидъат аралаштириш Аллоҳу таолонинг динида нуқсонлик топиш, қўйган ҳукмларини ёқтирмаслик, динни ўзгартириш бўлади.

Масалан, шом намозининг фарзини 3 ракат ўрнига кўпроқ ибодат қилиш учун 4 ракат ўқиш бидъатдир. Ундай намоз 3 ракатнинг ўрнига ҳам ўтмайди, намози умуман қабул бўлмайди.

Батафсил

Унутилган суннат ва фарзлар

Савол: Ҳозирги пайтда унут бўлиб бораётган суннат амаллар ва аҳамият берилмай қўйган фарз амаллар қайсилар?

Жавоб: Суннатлар икки хил бўлади:

1) Суннати ҳудо (муаккад суннатлар).

2) Завоид суннатлар (одатга боғлиқ бўлган суннатлар).

Унутилган бир суннатни қайта тиклаш жуда қийматли ва қадрли амал. Бир ҳадиси шарифда: “Унутилган бир суннатимни қайта тиклаганга юз шаҳид савоби бор” деб марҳамат қилинди. (Ҳаким)

Батафсил

Аҳли суннат вал жамоат

Савол: Ягона тўғри йўл фақат аҳли суннат вал жамоат фирқасими?

Жавоб: Ҳа, фақат аҳли суннат вал жамоат фирқасидир. Бир ҳадиси шарифда “Умматим 73 фирқага ажралади. Булардан 72 таси Жаҳаннамга кетади, фақат бир фирқа қутулади. Жаҳаннамдан қутуладиган ушбу фирқа менинг ва Асҳобимнинг йўлида бўлганлардир” деб марҳамат қилинган. (Тирмизий, Ибни Можа)

Аҳли суннат вал жамоат суннат ва жамоат аҳли деганидир. Асҳоби киром - муҳтарам Пайғамбар жамоатларидир. Суннат - Пайғамбаримизнинг йўли демакдир.

Батафсил

Аҳли қибла ва аҳли суннат бўлиш учун

Савол: Бирон гуноҳ қилган мусулмонга кофир дейиладими? Уларга лаънат этиладими?

Жавоб: Гуноҳ қилган мусулмонга кофир дейилмайди. Чунки аҳли суннат эътиқодига кўра, бир мусулмон гуноҳ қилиш билан кофир бўлмайди. Баъзи бидъат фирқалари гуноҳ қилганларга ва уларнинг фикрларига қўшилмаганларга кофир дейишади. Ҳадиси шарифда “Мўминга кофир деганнинг ўзи кофир бўлади” дейилди. (Бухорий)

Батафсил

Тўрт мазҳабдан бирига тобе бўлиш

Савол: “Мазҳаб имомига тобе бўлиш - Аллоҳни ва Расулини қўйиб, қулга қул бўлиш демакдир. Кейинги мусулмонлар мужтаҳидларни худди пайғамбарлардек бошларига кўтариб олишди. Етмагандек, Қуръон йўлидан ажралиб “Мужтаҳиднинг сўзи турганда Қуръон билан амал қилинмайди” дейишди. Улар кейин келган олимларга лоқайд муносабатда бўлишди. Ҳолбуки кейин келган олимлар аввалгилардан анча билимли ва кучли  бўлади. Масалан Имом Молик бир мазҳабни билса, Абдуҳ ҳамма мазҳабни билади” дейдиганларга қандай жавоб бериш керак?

Жавоб: “Мужтаҳидларни пайғамбарлардек бошига кўтаришди” деган гап бир мусулмоннинг оғзидан чиқиши мумкин эмас. Чунки бу сўз тўрт мазҳабдаги миллионларча мусулмонларга кофир тамғасини босиш билан тенг. Мусулмонга кофир деган кимсанинг ўзи кофир бўлади. Бир мазҳабга тобе бўлган мусулмонни "Қуръон йўлидан ажралиш" билан айблаш ундан ҳам катта туҳмат.

Батафсил