Савол: Фитрнинг аҳамияти нима? Кимлар фитр бериши керак?
Жавоб: Эҳтиёжи бўлган ашёдан ва қарзларидан ортиқ бўлган закот нисобига етадиган моли ё пули бўлган мусулмоннинг фитр бериши вожиб. Нисобга молик бўлмаса, фитр бериши вожиб бўлмайди. Лекин бергани яхши. Бир ҳадиси шарифда марҳамат қилиндики: “Садақаи фитр бойларингиз учун тазкиядир. Фақирларингиз ҳам берадиган бўлса, Аллоҳу таоло уларга яна-да кўпроғини беради.” (Абу Довуд) (Тазкия – тозалаш деганидир.)
Савол: Таровиҳ намози неча ракат? Уни жамоат билан ўқиш керакми?
Жавоб: Жаноби пайғамбаримиз 3-4 кун таровиҳ намозини жамоат билан ўқитдилар. Кейин уйларидан чиқмадилар. Сабаби сўралганида “Таровиҳ намози сизларга фарз бўлиб қолишидан қўрққаним учун уйдан чиқмадим” деб марҳамат қилдилар.(Бухорий)
Савол: Саҳар вақтининг аҳамияти қандай?
Жавоб: Саҳар вақти шарий кечанинг, яъни қуёшнинг ботишидан имсок вақтига қадар бўлган вақтнинг сўнгги олтидан бири. Ёз ва қиш ойларида бу вақт қисқариб-чўзилади. Таҳажжуд намозининг вақти эса шаръий кечанинг сўнгги учдан биридир.
Савол: Бир иш сабабли ифторни қанчага кечиктириш жоиз?
Жавоб: Шом вақти киргани қатъий билинса, аввал хурмо ё сув каби бир нарса билан рўза очилади. Сўнгра намоз ўқилади. Тезда овқатланиб олиб сўнгра намозни ўқиш ҳам жоиз. Фақат ифтор дастурхонида турли таомлар бўлгани учун шом намози макруҳ вақтга кечиктирилиши мумкин.
Савол: Рўзанинг нечта фарзи бор?
Жавоб: Рўзанинг учта фарзи бор:
1) Ният қилиш.
2) Ниятни илк ва охирги вақтларининг орасида қилиш.
3) Фажр (Имсок) вақтидан қуёш ботгунча рўзани бузадиган нарсалардан сақланиш.
Савол: Рўза тутишга ният қайси вақтдан бошланади?
Жавоб: Рамазонда ва нофила рўзаларда ниятнинг вақти бир кун аввал қуёш ботгандан кейин бошланади. Охирги вақти эса эртаси куни даҳва-и кубро вақтигача давом этади. Даҳваи кубро вақти шарий кундузнинг, яъни фажр вақти билан шом вақти орасидаги муддатнинг ярмидир. Бу вақт бизда пешиндан 1-1,5 соат аввал бўлади.
Савол: Ифтор беришнинг қандай савоби бор?
Жавоб: Ифтор бериш жуда савобдир. Йўлда кетаётганда бир рўзадорга бир хурмо ёки зайтун берилса ҳам, ифтор бериш савобига қовушади. Пайғамбар жанобимиз “Бир кимса бу ойда бир рўзадорга ифтор берса, гуноҳлари авф бўлади. Рўзадорнинг савоби қадар унга ҳам савоб берилади” деб марҳамат қилганларида Асҳоби киром бир рўзадорга ифтор берадиган даражада бой эмасликларини айтдилар. Расулуллоҳ уларга “Бир хурмо билан ифтор берганга ҳам, сув билан оғиз очтирганга ҳам, бироз сут берганга ҳам бу савоб берилади” деб жавоб берди. (Байҳақий)
Савол: Рўзани бузмайдиган нарсалар қайсилар?
Жавоб: Баъзилари қуйидагилар:
1. Рўзадор эканлигини унутиб еб-ичиш.
2. Оғзига келган қусуқнинг орқага қайтиши.
3. Кислород баллончаси орқали сунъий нафас олдириш.
Савол: “Аллоҳнинг билганини бандасидан яшираманми” деб Рамазонда кўча-кўйда еб-ичиб юраверадиганлар кўп учрайди. Бу гуноҳ эмасми?
Жавоб: Гуноҳ ишни очиқ-ошкора ҳам, яширинча ҳам қилиш жоиз эмас. Лекин нафсига, шайтонга алданиб гуноҳга қўл уриб қўйган одам шу гуноҳини яшириш керак. Гуноҳни яшириш бир неча жиҳатдан фойдалидир:
1. Агар гуноҳларимиз ошкора бўлмаса севинишимиз керак. Жаноби Ҳақ “Гуноҳларингни яширинглар” деб буюрган. Пайғамбаримиз эса, (саллаллоҳу алайҳи васаллам) “Инсон гуноҳини бу дунёда яширса, Аллоҳ ҳам унинг бу гуноҳини қиёматда қулларидан яширади” деб марҳамат қилганлар. (Муслим)
Савол: Оғизни қандай таом билан очган яхши?
Жавоб: Хурмо, сув ва сут билан очиш суннатдир. Булар бўлмаса мева ёки сабзавот билан очиш ҳам мумкин. Масалан, зайтун билан очиш мумкин. Оловда пишган нарса билан, масалан, нон, чой ёки шўрва билан очмаслик керак. Бир ҳадиси шарифда “Ифторда оғизни хурмо билан очинг, зеро у баракатдир. Агар хурмо бўлмаса, сув билан очинг. Чунки у тозаловчидир” деб марҳамат қилинди. (Ибн Можа)
Савол: Рўзани бузиб, каффоратни лозим қиладиган нарсалар қайсилар?
Жавоб: Булар қуйидагилар:
1. Рўзадор эканлигини билиб турган ҳолида еб-ичиш.
2. Жинсий алоқага киришиш.
