Савол: Таҳорат ва ғуслнинг соғлиққа фойдалари борми?
Жавоб: Ҳа, фойдалари жуда кўп. Лекин фақат дунёвий фойдаси учунгина таҳорат олиш жоиз бўлмайди. Моддий ҳеч бир фойдаси бўлмаса ҳам Аллоҳу таолонинг амри бўлгани учун бажариш керак. Таҳорат ва ғуслнинг соғлиққа фойдаларидан бир нечтасини қуйида келтириб ўтамиз:
1. Ҳар куни қўлларимиз турли жойларга тегади, микроблар ёпишади. Қўл, юз ва оёқларни ювиш, тери касалликларидан ва турли миркоблардан сақланиш воситасидир.
Савол: Тиш қонаса-ю, лекин қон оғзидан ташқарига чиқмаса, таҳорат бузиладими?
Жавоб: Оғзидан ташқарига чиқмаганунча таҳорати бузилмайди. Бутун фиқҳ китобларида оғиздан қон чиққанида, қон қусганида таҳорат бузилади, деб айтилган. Ҳеч бир китобда қон ютганида таҳорат бузилади, деб айтилмаган.
“Саодати абадия” китобида айтиладики: “Оғизнинг ичи таҳорат бузилишида ич орган ҳисобланади. Рўза бузилишида эса баданнинг сирти ҳисобланади. Шунинг учун милкдаги ёки оғиздаги қон ташқарига чиқмагунича таҳорат бузилмайди.
Савол: Таҳорат учун сув тополмаган ва таяммум қилиш имкони ҳам бўлмаган киши Ханбалий мазҳабини тақлид қилиб, таҳоратсиз ва таяммумсиз намоз ўқий оладими?
Жавоб: Таяммум қилиш имконсиз дейишнинг ўзи имконсиз. Чунки тупроқ, мармар, тош, ғишт, черепица, лакланмаган сопол тувак, кўза, қум, оҳак, тупроқ чанги билан таяммум қилишдек кенг имконлари бор. Намознинг аҳамиятини биладиган киши ёнида булардан бирини олиб юришга ярамайдими. Шунда ҳам таяммум қилиш имкони бўлмаган киши икки намозни жам қилади.
Савол: Истинжо дегани нима?
Жавоб: Олддан ва орқадан нажосат чиққанида бу жойларни тозалашга истинжо дейилади. Истинжо суннати муаккададир. Ел, тош чиққанида тозалаш, яъни истинжо қилиш керак эмас.
Савол: Қоғоз билан истинжо қилиш жоизми?
Жавоб: Қоғоз билан истинжо қилиш макруҳ. Истинжо қилиб бўлгандан кейин ҳўл жойларни қоғоз билан қуритиш мустаҳаб. Ҳожатхона қоғози ёки махсус бир латта бўлмаса, қўл билан ҳам қуритиш мумкин.
Савол: Бир сабаб билан таҳоратини тутиб туролмаган киши нима қилиши керак?
Жавоб: Таҳоратини тута олмаган киши агар узр соҳиби бўлса, хоҳлаган вақтида таҳорат олади. Бу таҳорат билан хоҳлаганича намоз ва Қуръони карим ўқиши мумкин. Намоз вақти чиққанда таҳорати бузилади. Ҳар намоз вақти кирганида янгидан таҳорат олиб, шу намоз вақти ичида истаганича ибодат қила олади. Пешиндан бошқа тўрт намознинг вақти кирмасдан аавал олган таҳорати билан шу намозларни ўқий олмайди. Чунки пешин намозининг вақти кирганида бошқа намознинг вақти чиқмайди.
Узр соҳибларининг узрли бўлишига сабаб бўлган давом этаётган узрли ҳолатлари таҳоратни бузмайди. Лекин таҳоратни бузадиган бошқа бир сабаб содир бўлса, бузилади. Намоз вақти чиққанида узрли ҳолда олган таҳорати бузилади. (Таҳтавий)
Савол: Ўрнидан туролмайдиган, ётиб қолган хаста қандай таҳорат олиб, қандай қилиб намоз ўқийди?
Жавоб: Таҳорат олиш ёки олдириш мумкин бўлмаса, таяммум қилади. Намозларини имо билан ўқийди. (Мароқил фалоҳ)
Савол: Оёғи тўпиғидан кесилган киши кесилган жойини таҳоратда ювиши керакми?
Жавоб: Ҳа.
Савол: Оёғим тўпиғимдан кесилгани учун протездан фойдаланаман. Протезни кийиб-ечишим анча қийин. Бу нарса узр бўладими?
Жавоб: Ҳа. Протезнинг устидан масҳ қилиш жоиз.
Савол: Тўрт мазҳаб бўйича таҳоратнинг фарзлари қайсилар?
Жавоб:
Ҳанафий мазҳабида:
1. Юзни ювиш;
2. Икки қўлни билаклари билан тирсаккача ювиш;
3. Бошнинг камида тўртдан бир қисмини масҳ қилиш;
4. Икки оёқни тўпиқлари билан қўшиб ювиш;
1. Жунуб ҳолида аёли билан яқинлик қилиш гуноҳ эмас, жоиздир. Лекин таҳоратли ҳолда бўлгани афзалдир.
2. Ҳожатхонада ғусл олишнинг зарари йўқ. Душ хонасига ўнг оёқ билан кирилади.
3. Шофеъийда таҳорат олаётганида тартибга риоя қилиш фарздир. Жунуб ҳолидаги бир Шофеъий ғуслга ният қилиб, денгизга шўнғиб-чиқса, бу ҳоли билан намоз ўқиса бўлади. чунки ғусл вақтида бутун вужуд ягона аъзо ҳисобланади.
4. Ғуслда аврат жойлари ёпиқ ҳолича қиблага юзланиш макруҳ эмас.
Савол: Ғусл олиб бўлганидан кейин манийси келган эркак киши қайтадан ғусл олиши керакми?
Жавоб: Тўрт мазҳаб бўйича билдирамиз:
Ҳанафий ва Ханбалийда: Шаҳват билан ўрнидан қўзғалган маний ҳар қандай бир сабаб билан шаҳватсиз чиқса ҳам ғусл олиш керак. Шунинг учун ғусл олишдан аввал бироз ухлаш ёки идрор чиқариб, сийдик йўлида маний қолган бўлса, уни чиқариб ташлаш керак.
Савол: Ғусл ва таҳоратга моне бўлган ва бўлмаган ҳолатлар қайсилар?
Жавоб: Моддалар ҳолида билдирамиз:
1. Бурундаги қуруқ кир тагига ва тишларнинг орасида ҳамда тиш чуқурида қолган овқат қолдиқларнинг тагига сув ўтмаса, таги ювилмаса, ғусл жоиз бўлмайди.
2. Терига ёпишган лой, мум, сақич, қаттиқ ёғ, балиқ тангачаси, чайналган нон, лак-бўёқ каби сув ўтказмайдиган нарсаларнинг тагини ювиш фарз.
