Таҳорат учун қулайликлар (маҳси ва яра юзасига масҳ тортиш)

Масҳ - уқалаш, силаш деганидир. Икки турли масҳ бор:

1.Маҳси юзасига масҳ:Таҳоратда оёқнинг ювилиши фарз бўлган жойларни бекитиб турадиган, сув ўтказмайдиган оёқ кийимга, маҳси ёки масҳ дейилади. Мамлакатимизда маҳси деб юритиладиган бу оёқ кийим агар каттароқ бўлиб, бармоқлар маҳсининг учигача бориб турмаса ва тортилган масҳ бўш жойга тўғри келса, унга масҳ тортиш жоиз бўлмайди. Маҳси кийилиб бир соат қадар юрилганда ҳам, оёқдан ечилиб кетмайдиган даражада соғлом, яъни мустаҳкам ва оёққа уйғун (лойиқ) бўлиш керак.

Таги билан усти чарм ёки фақатгина таги чармдан бўлган пайпоқлар устига масҳ тортиш жоиз.

Бир соатча йўлда юрганда оёқдан ечилиб ва титилиб кетмайдиган қаттиқ ва қалин пайпоқ устига ҳам масҳ тортиш жоиз.

Батафсил

Ғусл

Намознинг тўғри бўлиши учун, таҳорат ва ғусл ҳам тўғри ва бекаму кўст бўлиш керак. Булғанган, жунуб бўлган эркак ва аёлга, ҳайз ва нифосдан чиққан ҳар бир хотин-қизга бир намоз вақти ўтмасдан аввал, ғусл олиб тозаланишлари фарздир. Булғаниш (жунублик) - жинсий алоқа ва иҳтилом натижасида юзага келади.

Пайғамбаримиз «саллаллоҳу алайҳи ва саллам» марҳамат қилиб айтдиларки: «Ғусл олиш учун ўрнидан турган кимсага баданидаги тукларнинг сони қадар (яъни жуда кўп) савоб берилади. Ва яна шунча гуноҳи ҳам кечирилади. Жаннатдаги даражаси ортади.

Батафсил

Таҳоратни бузмайдиган нарсалар

1. Оғиз, қулоқ, бадандан ва ярадан чиқадиган қуртлар.

2. Балғам (қақириқ) қусиш.

3. Қон қусганда, бошдан келадиган суюқ қон тупукдан оз бўлса;

4. Тишдан оқадиган қон тупукдан оз бўлса;

Батафсил

Таҳоратни бузадиган сабаблар

Таҳоратни бузадиган нарсалар етти қисм бўлиб, қуйидагилардир:

1. Орқадан ва олддан чиқадиган нарсалар:

а) Катта ва кичик ҳожат, ел чиқиши.

б) Клизма мосламасининг учи ёки инсон бармоғи орқадан суқиб чиқарилганда атрофи нам бўлса, таҳоратни бузади. Қурғоқ бўлса, таҳоратни янгилаш афзал.

в) Эркак ва аёлларнинг бавл сизмаслиги учун олдларига қўядиган пахта тампонларнинг ташқарида қолган қисми ҳам ҳўлланса, таҳорат бузилади.

Батафсил

Таҳоратда диққат қилинадиган хусуслар

 Таҳорат олаётганда зарурат ва мажбурият бўлмагунча қуйидаги 10 нарсага риоя қилиниши лозим:

1.Икки қўли чўлоқ кимса, таҳорат ололмагани учун қўлларини тупроққа, юзини эса деворга суркаб таяммум олади. Агар юзида ҳам яраси бўлса, намозини таҳоратсиз ўқийди ва ҳеч қачон тарк этмайди.

2. Касал кишига завжаси (хоними, рафиқаси), жорияси (чўри), фарзандлари ёки қариндош (ака-ука, опа-сингил)лари таҳорат олдиришади.

3. Тош ва шунга ўхшаш нарсалар билан истинжо қилиш ҳам сув ўрнига ўтади.

Батафсил

Таҳоратда тақиқланган хусуслар

 Таҳорат олиш жараёнида тақиқланган хатти-ҳаракатлар ўн иккита бўлиб, буларга йўл қўйиш ҳаром ёки макруҳдир:

1.Ҳожатхонада, қирда, далада таҳорат ушатаётганда олд ва орқанинг Қибла тарафга қараб туриши.

2.Истинжо (ич таҳорат олиш) учун ўзга киши ёнида аврат жойини очиш ҳаромдир.

3.Ўнг қўл билан истинжо қилиш.

Батафсил

Таҳорат қандай олинади?

         1.Таҳоратга бошлашда ушбу дуо ўқилади: «Бисмиллаҳил-озыйм. Валҳамдулиллаҳи ъала динил-Ислом. Ва ъала тавфиқил-иймон. Алҳамду лиллаҳиллази жаъолал моа таҳурон ва жаъолал-ислома нуран [1].» Кейин қўллар уч марта ювилади.

2.Сўнгра ўнг қўл билан оғизга уч марта сув беришда шу дуо ўқилади: «Аллоҳуммасқиний мин хавди набийика каъсан ло азмау баъдаҳу абадан[2].»

3.Ўнг қўл билан бурунга уч марта сув берилади, чап қўл билан қоқилади ва ўша пайтда қуйидаги дуо ўқилади: «Аллоҳумма арихний ройиҳатал жаннати варзуқний мин наиъмиҳо. Ва ло туриҳний ройиҳатан-Нор[3].»

Батафсил

Таҳоратнинг адаблари

 Таҳоратнинг йигирма саккизта одоби бор:

Бу ерда, “Адаб” - адосида савоб, таркида гуноҳ бўлмайдиган амаллар демакдир. Ҳолбуки суннатларда ундай эмас. Суннатлар адо этилганда савоб, тарк этилса танзиҳан макруҳ бўлади. Адабларга “Мандуб” ёки “Мустаҳаб” ҳам дейилади. Таҳоратнинг адаблари қуйидагилардир:

1.Таҳоратни намоз вақти кирмасдан аввал олиш. (Узрлилар вақти кирганидан кейин олиши керак.)

2.Ҳожатхонада ич таҳорат олаётганда Қиблани ўнг ёки чап тарафга олиб ўтириш. Қибланинг орқа ва олд тарафга тўғри келиши, таҳриман макруҳдир.

Батафсил

Ҳадасдан таҳорат

Таҳорат олиш, намознинг фарзларидан биридир. Қуръони каримни қўлга олиш, Каъбани тавоф қилиш, тиловат саждаси қилиш, жаноза намозини ўқиш учун ҳам таҳорат олиш лозим. Доимо таҳоратли юриш, уйқуга ҳам таҳоратли ётиш, таҳоратли ҳолда ейиш ва ичиш, катта савоб. Таҳоратли ҳолда вафот этганларга шаҳид савоби берилади. Пайғамбаримиз “саллаллоҳу алайҳи ва салам” марҳамат қилдиларки:

«Таҳоратли ҳолда вафот этган киши, ўлим азобини чекмайди. Чунки таҳорат иймонли бўлишнинг аломатидир. Таҳорат намознинг калити, гуноҳларнинг тозаловчисидир».

Батафсил

Таҳоратнинг cуннатлари

Таҳоратнинг ўн саккизта суннати бор:

1.Таҳорат олишда бисмиллоҳ деб бошлаш.

2.Қўлларни билаклар билан бирга уч марта ювиш.

3.Оғизни алоҳида алоҳида уч марта чайқаш. Бунга “мазмаза” дейилади.

4.Бурунни алоҳида алоҳида уч марта сув тортиб, қоқиш. Бунга “истиншоқ” дейилади.

Батафсил