Қуръони карим ким учун тушди?

Савол: Қуръони каримнинг баъзи оятларининг мушриклар ёки мунофиқлар учун тушганини айтиш қанақасига тўғри бўлади? Барчаси мусулмонлар учун тушмадими?

Жавоб: Ибни Сабачи шиалар мунофиқлар ҳақида тушган оятларни кўрсатиб, Асҳоби киромга тил текказишди. Мазҳабсизлар ҳам мушриклар ҳақида тушган оятларни кўрсатиб мусулмонларга мушрик дейишди.

Қуръони карим Жаноби Пайғамбаримизга нозил қилинди. У ҳолда Қуръонни энг мукаммал тарзда тушунадиган ягона киши Пайғамбаримиздир. “Имон келтирганларга айтгин, мушрикларга айтгин, мунофиқларга айтгин, китоб аҳлига айтгин” деган жумлалар бор.

Батафсил

Қуръони каримни таржима қилиш

Савол: Қуръони каримни сўзма-сўз таржима қилиш мумкинми?

Жавоб: Қуръони каримнинг тафсири ва таъвили фақат салоҳиятли мутаҳассис олимлар тарафидан ёзилади. Лекин сўзма-сўз таржима қилиш мумкин эмас. Таржимадан муроди илоҳийни тушуниб бўлмайди. Ҳадиси шарифларнинг ҳам сўзма-сўз таржимаси кўпинча нотўғри маъноларга келади. Ҳатто бир тилдаги ибора, термин ва мақолларнинг ҳам сўзма-сўз таржимаси жуда ғалати ва нотўғри бўлиб чиқади.

Батафсил

Қуръонни ҳамма тушуна олармиш

Савол: Бир йигит “Қуръонни тушуниш учун олим бўлишнинг кераги йўқ, ҳамма тушуна олади, ҳатто чўпон ҳам тушунади. Ота-боболарингизнинг, яъни мазҳаб имомларининг йўлидан юришни йиғиштириб, Қуръон ўқинг. У ғоят очиқ, тушунарли, ҳамма тушунади” дейди. Қуръонни ҳамма тушуна оладими? Бунга қандай жавоб бериш керак?

Жавоб: Қуръони каримни фақатгина Жаноби Пайғамбаримиз тушунганлар. Салоҳияти бўлган олимлар мавжуд илмлари даражасидагина тушунадилар. Ҳамма тушуна олганида эди, Аллоҳу таоло пайғамбар юбормасди.

Батафсил

Таржима ўқишнинг оқибати

Савол: “Қуръон таржимаси” деган китобларни қўлларидан туширмай ўқиб юриб, мазҳабларни ва диннинг баъзи амрларини инкор қилаётганларга дуч келяпмиз. Аллоҳнинг каломини ўқиган одам ҳам йўлдан адашадими деб ҳайронмиз?

Жавоб: “Қуръон мазмуни”, “Қуръоннинг шарҳли маъноси”, “Қуръоннинг изоҳли таржимаси” сингари номлар билан сотувга чиқарилаётган ўзбекча, русча ва ҳакозо тиллардаги китоблар Аллоҳнинг каломи эмас. Қуръони каримнинг ҳар бир ояти ҳақида сарваримиз Расулуллоҳ (алайҳиссалом) ҳазратлари томонидан саҳобаларга ўқиб эшиттирилган пайтларда билдирган маъноларига “тафсир” дейилади. Шу жиҳатдан “Қуръоннинг ягона тўғри тафсири Расулуллоҳга тегишли” дейилади.

Батафсил

Таржима ва тафсир ўқиш

Савол: Қуръони каримнинг таржимасини ёки тафсирини қилиш мумкинми?

Жавоб: Қуръони каримнинг таржимасини ёки тафсирини ёзиш мумкин ва бугунгача анчаси ёзилган ҳам. Ислом олимлари буни тақиқламаганлар. Лекин бу асарлар Қуръони каримнинг аслида мавжуд бўлган балоғатини акс эттира олмайди. Яна муроди илоҳияни (Аллоҳнинг нима демоқчи эканлигини) ҳам билдира олмайди.

Батафсил

Дин қаердан ўрганилади?

Савол: Исломга ва Қуръонга амал қилиш ҳамда динимизни ўрганиш мақсадида таржима ва тафсир ўқиш керакми?

Жавоб: Исломга, Қуръонга амал қилиш, динни ўрганиш таржима ёки тафсир ўқиш орқали эмас, фақатгина ҳақ бўлган бир мазҳабга амал қилиш ва шу мазҳабга оид ҳукмларни ўрганиш орқали амалга ошади. Бир киши Қуръони каримдан, тафсирдан ўз тушунгани бўйича амал қилса, исломга амал қилган бўлмайди.

Батафсил

Қуръони карим бўйича савол-жавоблар

Савол: Қуръони карим Қадр кечаси тушганми ёки Барот кечаси?

Жавоб: Тафсирлардаги маълумот қуйидагича:

Лавҳ-ул маҳфузга тушиши Барот кечасида бўлган. Дунё самосига туширилиши эса Қадр кечасига тўғри келган. Илк нозил бўлиши Қадр кечасида бўлган. 23 йил давомида тушган. Бир ояти карима маоли: “Очиқ-равшан Китобга-Қуръонга қасамки, албатта Биз уни бир муборак-баракатли кечада нозил қилдик. У (кеча)да барча пухта-аниқ иш(лар) айрилур.” (Духон, 3-4)

Батафсил

Мусҳафни кирилл ҳарфларида ёзиш

Савол: Баъзи Мусҳафларда оятларнинг ўқилиши кирилл, лотин ҳарфлари билан чеккаларига ёзилади. Бундай ёзиш ва ўқиш, намоз сураларини булардан ўқиб ўрганиш тўғрими?

Жавоб: Буюк ислом олими Ибни Ҳожар-и Маккий ҳазратлари айтдики: “Қуръони каримни арабчадан бошқа ҳарф билан ёзиш ва Қуръони карим ўрнига таржимасини ўқиш ҳаромдир. Қуръони каримни таржима қилиш бошқа нарса, қилинган таржимани Қуръоннинг ўрнига қўйиб фойдаланиш бошқа нарса. Қуръон оятларини арабийдан ўзга тилларнинг ҳарфлари билан ёзиш ва шундай ёзилганларни ўқиш ҳаром бўлади.

Батафсил

Қироат илмига доир

Савол: Арабчада юмшоқ ÿ товуши йўқ дейишади. Масалан ўзбекчада "3 (уч), унли, уй" каби сўзлар ингичка ÿ  товуши билан айтилади. Қуръони каримдаги юмшоқ талаффузли ҳарфларни ҳам йўғон у товуши билан ўқишнинг зарари йўқми?

Жавоб: Агар араб шевасига мос ҳолда ўқилса, зарари йўқ. Лекин ўзбек кирил алифбосида ингичка ÿ товушини ифодалайдиган ҳарф бўлмаганлигидан Қуръони каримни нотўғри ўқиш мумкин.

Сод ва син ҳарфлари ҳам турлича талаффуз этилади. Сод билан ёзилган "сууд" калимаси юқорига чиқиш деган, син билан ёзилган "сÿуд" калимаси эса масъуд бўлиш деган маънони англатади.

Батафсил

Ҳақ эвазига Қуръон ўқиш

Савол: Ҳақ эвазига Қуръон ўқиш, тайёр хатмларни сотиш жоизми?

Жавоб: Қуръони карим кун кўриш воситаси эмас. Ҳадиси шарифларда марҳамат қилиндики:

“Қуръон ўқинг, лекин уни кун кўриш воситасига айлантирманг.” (И.Аҳмад)

“Бир замонлар келадики, Қуръони карим Аллоҳ розилиги учун эмас, дунёлик учун ўқилади.” (Абу Довуд)

Батафсил